top of page

ฟันคุดและฟันฝัง

อัปเดตเมื่อ 12 พ.ย. 2567

ฟันคุดเป็นยังไง เกิดจากอะไร

ฟันคุด คือ ฟันที่ไม่สามารถขึ้นโผล่พ้นเหงือกขึ้นมาในตำแหน่งที่ปกติได้ หรือโผล่ขึ้นมาได้เพียงบางส่วนเนื่องจากมีฟัน เหงือก หรือกระดูกขัดขวางอยู่ โดยฟันที่พบว่าเป็นฟันคุดใหม่ ๆ คือ ฟันกรามใหญ่แท้ซี่ที่สามล่าง (mandibular third molar) ซึ่งโดยปกติฟันซี่นี้จะขึ้นมาส่วนใหญ่ในช่วงอายุ 17-25 ปี

จะรู้ได้อย่างไรว่ามีฟันคุด

เราสามารถรู้ได้จากการสังเกตด้วยตนเอง หรือตรวจช่องปากว่า มีฟันกรามแท้ซี่นี้โผล่พ้นเหงือกออกมาหรือ ยัง แต่หากฟันกรามยังฝังตัวอยู่ใต้เหงือก หรือไม่สามารถขึ้นพ้นเหงือกได้ ต้องมีการเอ็กซเรย์เพื่อดูว่ามีฟันคุดอยู่หรือไม่ บางครั้งฟันคุดที่กำลังขึ้นอาจทำให้รู้สึกถึงแรงกด หรือปวดบริเวณฟันคุดนั้น ซึ่งหากมีอาการปวดในบริเวณดังกล่าวควรไปพบทันตแพทย์  เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยช่องปากและเอ็กซเรย์ก่อนทำการวางแผนการรักษาต่อไป


ปัญหาและอันตรายที่เกิดจากฟันคุด

  • มีกลิ่นปากและทำให้ฟันซี่อื่นผุ ฟันคุดที่ขึ้นมาในลักษณะเอียง จะทำให้มีเศษอาหารที่ติดระหว่างฟันคุดและฟันข้างเคียง ไม่สามารถทำความสะอาดได้ทั่วถึง เกิดเป็นกลิ่นปาก รวมทั้งฟันผุคือการผุบริเวณซอกฟันข้างเคียงได้

  • เหงือกอักเสบ เมื่อฟันคุดงอกขึ้นมาในช่องปากเพียงบางส่วน เหงือกที่ปกคลุมฟันมักมีเศษอาหารไปติดใต้เหงือก ทำความสะอาดได้ยาก จนมีการอักเสบบวมแดง และติดเชื้อ ซึ่งจะทำให้เหงือกบริ-เวณนั้นเกิดเป็นหนอง จนเกิดการปวด หากการติดเชื้อลุกลามไปมากขึ้น อาจทำให้เจ็บคอกลืนน้ำ-ลายไม่ได้  มีไข้ อ้าปากได้น้อยลง หรือหายใจลำบาก เป็นอันตรายถึงชีวิตได้

  • ทำให้ฟันเรียงเก ขณะที่ฟันคุดกำลังขึ้นจะมีแรงดันต่ออวัยวะรอบๆ รวมทั้งฟันข้างเคียง ทำให้เกิดการเคลื่อนของฟันข้างเคียงหรือเกิดการเรียงตัวที่ซ้อนกันได้

  • เกิดถุงน้ำหรือเนื้องอกรอบๆ ฟันคุดถุงหุ้มรอบฟันคุดหรือเนื้อเยื่อสร้างฟันอื่นๆ อาจเกิดการเปลี่ยน-แปลงเป็นถุงน้ำหรือเนื้องอกในขากรรไกรได้  มีผลทำให้ฟันเคลื่อนที่ผิดตำแหน่งเดิม กระดูกรอบๆ เกิดการกร่อนละลาย  เป็นอันตรายกับเหงือกและฟันใกล้เคียง จนถึงอาจขยายขนาดใหญ่จนใบหน้าผิดรูป มีปัญหาการสบฟันตามมาได้

 


เมื่อไหร่ที่ควรผ่าฟันคุดออก

ฟันคุดเป็นฟันที่มีเนื้อเยื่อและหรือกระดูกปิดขวางอยู่ ทันตแพทย์จึงไม่สามารถถอนฟันได้ตามปกติ จำเป็นต้องผ่าเหงือก ตัดกระดูก ตัดฟันออกทีละส่วน เพื่อนำฟันคุดออก โดยไม่ส่งผลหรือเป็นอันตรายต่อฟันซี่ข้างเคียง หรือส่วนอื่นที่อยู่บริเวณนั้นๆ การผ่าตัดฟันคุดอาจใช้เวลานานกว่าถอนฟันตามปกติขึ้นกับลัก-ษณะและตำแหน่งของฟันคุด รวมทั้งอายุของผู้ป่วย 


การผ่าฟันคุดในช่วงที่ฟันกำลังมีการสร้างรากฟันเสร็จแล้วประมาณครึ่งรากหรือมากกว่านั้น แต่ยังสร้างรากไม่เสร็จสมบูรณ์ มักจะเป็นช่วงที่ผ่าได้ง่ายที่สุดของฟันกรามล่างที่สาม โดยช่วงอายุการเจริญของฟันขึ้นกับผู้ป่วยแต่ละคน โดยมากจะเป็นช่วงอายุ 15-20 ปี ทันตแพทย์จึงแนะนำให้มีการตรวจประเมิน วางแผนการรักษาฟันคุด แม้ฟันอาจจะยังไม่ขึ้นมาในช่องปาก ในช่วงอายุดังกล่าว

 

การผ่าฟันฝัง คืออะไร ?

“ฟันฝัง” คือฟันที่ไม่สามารถขึ้นมาในช่องปากได้ตามปกติ โดยอาจจะเป็นฟันเกิน หรือฟันแท้ โดยส่วนมากมักจะเป็นฟันเขี้ยวหรือฟันกรามน้อย ที่ฝังในกระดูก ไม่สามารถขึ้นมาตามธรรมชาติได้


การผ่าฟันฝัง (Surgical removal of embedded tooth) คือการผ่าตัดขนาดเล็กในช่องปาก โดยการใช้ยาชาเฉพาะตำแหน่ง เพื่อทำการกำจัดฟันฝังออก โดยจะต้องมีการเปิดเหงือก ร่วมกับการกรอกระดูก หรือกรอแบ่งฟันในบางเคส



กรณีใด ที่จำเป็นต้องผ่าฟันฝัง ?

  • มีอาการปวด, เหงือกบวม รอบๆ อาจพบว่ามีหนองในกรณีที่มีการติดเชื้อ

  • เอ็กซเรย์แล้วพบว่าฟันฝังอยู่ในแนวเอียงดันฟันซี่ข้างเคียงถ้าปล่อยทิ้งไว้อาจส่งผลให้ฟันซี่

    ข้างเคียงจะผุได้

  • เอ็กซเรย์พบว่า มีถุงน้ำรอบฟันฝัง

  • กรณีจัดฟัน เป็นไปตามแผนการรักษาของทันตแพทย์จัดฟัน



ข้อควรปฏิบัติหลังการผ่าฟันคุดและฟันฝัง

  • ประคบด้วยการประคบเย็นทันทีหลังผ่าตัด เพื่อลดอาการบวม

  • ควรกัดผ้าก๊อซแน่นๆ เพื่อห้ามเลือด ให้เปลี่ยนผ้าก๊อซที่สะอาดกัดใหม่จนกว่าเลือดจะหยุดไหล

  • ห้ามบ้วนน้ำลาย เลือด หรือน้ำ  เพราะจะทำให้ลิ่มเลือดไม่แข็งตัว เลือดไหลไม่หยุด

  • รับประทานอาหารอ่อนๆ งดอาหารเผ็ด อาหารรสจัด 

  • รับประทานยาตามที่ทันตแพทย์สั่ง

  • หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

  • ไปรับการตัดไหมหลังจากผ่าฟันคุดแล้ว 7 วัน

  • อาจมีอาการปวด บวมหรือช้ำในช่วง 3-4 วันต่อมา แต่หลังจากนั้นอาการก็จะค่อย ๆ ดีขึ้น และหายเป็นปกติใน 2 สัปดาห์

.

ท่านที่สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม "ปรึกษาฟรี" กับทีมแพทย์เฉพาะทาง แอดไลน์ @ruamthantapat หรือ ดูรีวิวเพิ่มเติมคลิก  Line: https://lin.ee/Qrse7hc

.

 เวลาทำการ

 วันจันทร์ - เสาร์ : 9.00 - 20.00 น.

 วันอาทิตย์ : 9.00 - 19.00 น

.

 คลินิกรวมทันตแพทย์ สาขา 1 (ตรงข้ามสถานีดับเพลิง)

 โทร 086-3065264 และ 034-425866

 Google Map สาขา 1 : https://goo.gl/maps/iYsRxikJnztFYQF67

.

 คลินิกรวมทันตแพทย์ สาขา 2 (ก่อนถึงตึกAIS อยู่ฝั่ง รพ.สมุทรสาคร)

 โทร 094-7340349 และ 034-446739

 Google Map สาขา 2 :

.

"ทุกเรื่องฟัน...ที่คลินิกรวมทันตแพทย์มหาชัย" 

Comments


bottom of page